RSV ไวรัสตัวร้าย ที่วัย 50+ ไม่ควรมองข้าม

เมื่อเข้าสู่ช่วงฤดูฝน ปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อย ๆ จากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง คือโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ ที่เกิดจากเชื้อไวรัส RSV โดยเฉพาะวัย 50+ ที่มักมีร่างกายอ่อนแอ หรือมีโรคประจำตัวมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิด ภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากการติดเชื้อ RSV เช่น ปอดอักเสบ หลอดลมอักเสบ ภาวะหายใจล้มเหลว ซึ่งมีอันตรายถึงชีวิตได้¹

การทำความรู้จักกับเชื้อไวรัส RSV ในทุกมิติ จะสามารถช่วยให้เราสามารถป้องกันและรับมือกับการติดเชื้อได้อย่าง มีประสิทธิภาพมากขึ้น¹

RSV ภัยร้ายของทุกวัย¹

RSV หรือ Respiratory Syncytial Virus เป็นเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจทั้งส่วนบน และส่วนล่าง สามารถพบการติดเชื้อได้ในเด็กเล็กและผู้สูงอายุเป็นส่วนใหญ่ โดยเฉพาะ

- เด็กเล็กที่อายุต่ำกว่า 3 ปี
- ผู้สูงอายุ ที่มีอายุ 65 ปี ขึ้นไป หรือมีร่างกายอ่อนแอ ซึ่งผู้สูงอายุจะมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากการติดเชื้อ RSV

ทั้งนี้ การระบาดของเชื้อไวรัส RSV ในประเทศไทยมักพบในฤดูฝนและฤดูหนาว สามารถแพร่กระจายได้ง่าย ในสถานที่แออัด เช่น โรงเรียน สถานดูแลผู้สูงอายุ โดยเชื้อ RSV สามารถมีชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้นานหลายชั่วโมง และอยู่บนมือได้นานกว่าครึ่งชั่วโมงหากไม่ได้ล้างทำความสะอาด ซึ่งระยะฟักตัวของโรคอยู่ที่ประมาณ 4-6 วันหลังจากได้รับเชื้อ

4 สาเหตุการติดเชื้อ RSV ในวัย 50+¹

การติดเชื้อ RSV ในวัย 50+ เกิดได้จากสาเหตุหลายประการ ซึ่งเกี่ยวข้องทั้งกับปัจจัยภายในร่างกายและปัจจัยภายนอก ดังนี้

1. ภูมิคุ้มกันที่เสื่อมถอย

วัย 50+ มักมีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอลงตามธรรมชาติ ทำให้การตอบสนองต่อเชื้อโรคไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร นอกจากนี้ความสามารถในการจดจำเชื้อโรคของระบบภูมิคุ้มกันยังลดลงด้วย ทำให้ติดเชื้อซ้ำได้ง่าย

2. สภาพแวดล้อมและการอยู่อาศัย

การอยู่ในสถานที่ที่สามารถสัมผัสกับผู้ติดเชื้อ โดยเฉพาะการอยู่กับเด็กเล็กที่อาจเป็นพาหะของเชื้อ RSV หรืออยู่ในพื้นที่แออัด มีการระบายอากาศไม่ดี การเดินทางไปในที่ที่มีการระบาดของเชื้อ RSV ล้วนเป็นสาเหตุสำคัญที่ ทำให้ผู้สูงอายุติดเชื้อได้

3. โรคประจำตัว

วัย 50+ โดยส่วนมากจะมีโรคประจำตัว จึงสามารถรับเชื้อได้ง่าย โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีโรคปอดเรื้อรัง หรือหอบหืด ทำให้ปอดอ่อนแอและติดเชื้อได้ง่าย มีโรคหัวใจ ส่งผลต่อการไหลเวียนเลือดและออกซิเจนไปยังปอด เป็นเบาหวาน ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ รวมถึงโรคไตเรื้อรัง ที่ส่งผลต่อการกำจัดของเสียและการทำงาน ของระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งผู้สูงอายุกลุ่มนี้เมื่อรับเชื้อ RSV มักมีอาการรุนแรง

4. พฤติกรรมสุขอนามัย

เรื่องของสุขอนามัย เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยเช่นกัน หากละเลยจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงให้กับผู้สูงอายุ เช่น การล้างมือ ไม่สม่ำเสมอหรือไม่ถูกวิธี การสัมผัสใบหน้า ตา จมูก ปาก บ่อย ๆ โดยไม่ล้างมือ หรือการไม่สวมหน้ากากอนามัย ในที่สาธารณะ หรือเมื่อมีอาการป่วย

RSV ในวัย 50+ อันตรายแค่ไหน?¹˒²

การติดเชื้อ RSV ในวัย 50+ มักมีความรุนแรงมากกว่าในวัยอื่น ๆ เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอลงและ มักมีโรคประจำตัวร่วมด้วย ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง

อาการจะเริ่มปรากฏให้เห็นภายใน 4-6 วัน โดยอาการต่าง ๆ อาจปรากฏเป็นระยะ ๆ แทนที่จะปรากฏพร้อมกันทั้งหมด เมื่อมีอาการแล้ว อาการต่าง ๆ จะคงอยู่ประมาณ 2-8 วัน โดยส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะหายเป็นปกติภายใน 1-2 สัปดาห์ เว้นแต่ จะมีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น

เนื่องจากการติดเชื้อ RSV มักมีอาการคล้ายไข้หวัด ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุจำนวนมากจึงไม่ได้เข้ารับการตรวจหรือ ไม่ทราบว่าตนเองติดเชื้อ อาการที่พบได้ คือ คัดจมูก น้ำมูกไหล ไอ เจ็บคอ มีไข้ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะเล็กน้อย โดยมักจะมี อาการรุนแรงในผู้สูงอายุมากกว่าในเด็ก

อาการ RSV รุนแรงในวัย 50+ ที่ต้องรีบพบแพทย์²

- เหนื่อยล้าหรืออ่อนแรงอย่างมาก
- ความอยากอาหารลดลง
- ไอเรื้อรัง
- หายใจมีเสียงหวีด หายใจถี่
- ผิว ริมฝีปากหรือเล็บเป็นสีน้ำเงิน
- มีการเปลี่ยนแปลงสภาพจิตใจกะทันหัน เช่น เพ้อ สับสน

วิธีการป้องกันและรักษา RSV²˒³

การป้องกันการติดเชื้อ RSV โดยทั่วไปสามารถทำได้โดยการ หมั่นล้างมือให้สะอาด สวมใส่หน้ากากอนามัย เว้นระยะห่างจากผู้ที่เป็นโรค RSV 

สำหรับวัคซีนป้องกันไวรัส RSV ในผู้ใหญ่ จะช่วยให้อาการรุนแรงของโรคลดลง และไม่ให้เกิดการติดเชื้อ RSV ที่รุนแรง และเนื่องด้วยยังไม่มียารักษาเฉพาะโรค การป้องกันด้วยวัคซีนจึงมีความสำคัญและลดความเสี่ยงให้ผู้ป่วย โดยเฉพาะผู้ป่วย กลุ่มที่มีโรคทางเดินหายใจ เช่น โรคหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และโรคเรื้อรังอื่น ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคไต

ทั้งนี้ การป้องกันการติดเชื้อ RSV ในวัย 50+ เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทั้งตัวเอง ครอบครัว และสังคม รอบข้าง การใช้มาตรการป้องกันอย่างเคร่งครัดและสม่ำเสมอ ร่วมกับการดูแลสุขภาพองค์รวม จะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ RSV และโรคติดเชื้อทางเดินหายใจอื่น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้วัย 50+ สามารถใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัย มีคุณภาพชีวิตที่ดี และยัง Active ได้เสมอ

โปรดปรึกษาบุคลากรทางการแพทย์เพื่อรับข้อมูลเกี่ยวกับโรค RSV การรักษา การป้องกัน และวัคซีนป้องกันโรค RSV 

เรียบเรียงโดย : จีเอสเค

เอกสารอ้างอิง:
1. โรงพยาบาลพญาไท. 2567 [สืบค้นเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2568]. สืบค้นได้จาก: https://www.phyathai.com/th/article/rsv-vaccine-adult-pt3?srsltid=AfmBOoovjQyb5oDdvlMqfDV59H7qvGgX5P-bjk5mJPMXOQGrx_Q0LKCd.
2. โรงพยาบาลสมิติเวช. 2567 [สืบค้นเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2568]. สืบค้นได้จาก: https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/RSV-vaccine-adult.
3. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 2024 [cited 15 May 2025]. Available from: https://www.cdc.gov/rsv/causes/index.html.

NP-TH-NA-WCNT-250012 | May 2025