เป็นที่ทราบกันดีว่าโรงพยาบาลศิริราชนั้นเป็นโรงพยาบาลชั้นนำของประเทศที่ให้ความสำคัญกับวัย 50+ ที่ให้ความสำคัญกับวัย 50+ มาเป็นอันดับต้น ๆ นั่นเพราะคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ถือเป็นคณะแพทยศาสตร์แห่งแรกของไทยที่ริเริ่มศาสตร์การแพทย์ผู้สูงอายุ หรือ เวชศาสตร์ผู้สูงอายุ (Geriatric Medicine) จึงทำให้มีโครงการสำหรับวัย 50+ ที่ช่วยบูสต์พลังกาย - ใจวัย Gen ยัง Active มากมายหลากหลายโครงการด้วยกันนั่นเอง
ดังนั้น วันนี้จึงอยากชวนชาว Gen ยัง Active ทุกคนมารู้จักกับโครงการ ‘3 ภูมิ’ เพื่อวัย 50+ ที่ศิริราชมุ่งมั่นดำเนินการอย่างต่อเนื่องเสมอมา
ภูมิกาย
ศาสตร์การแพทย์ด้านผู้สูงอายุ โดยคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ได้ริเริ่มจัดตั้งคลินิกผู้สูงอายุ ในปี พ.ศ. 2528 ต่อมาได้เชื่อมโยงความร่วมมือกับหลายภาควิชาและมีทีมสหสาขาวิชาชีพร่วมในการดูแลวัย 50+ และขยายความร่วมมือไปยังโรงเรียนแพทย์และสถานพยาบาลอื่น ๆ จนถึงปัจจุบัน ทั้งนี้ มีโครงการที่น่าสนใจมากมาย อาทิ
- ศูนย์บริการสุขภาพผู้สูงอายุศิริราช-สมุทรสาคร ให้บริการดูแลสุขภาพเฉพาะสําหรับผู้สูงอายุทั้งแบบผู้ป่วยนอก และบริการฟื้นฟูผู้สูงอายุระยะกลาง (Intermediate Care)
- โครงการการดูแลผู้สูงอายุแบบบูรณาการในชุมชน (Integrated Care for Older People; ICOPE) คัดกรอง และวางแผนการดูแลศักยภาพภายใน (Intrinsic capacity) ใน 6 ด้าน คือ ความคิดความจํา อารมณ์ การเคลื่อนไหว โภชนาการ การมองเห็นและการได้ยิน โดยอาศัยกลไกของอสม. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบล และโรงพยาบาลชุมชนในพื้นที่
- การพัฒนาการใช้ระบบการประเมินสุขภาพของผู้สูงอายุแบบครบวงจรด้วยตนเองในการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุแบบออนไลน์ (Online Comprehensive Geriatric Screening (O-CGS) Tool) โปรแกรมประเมินสุขภาพครบวงจรด้วยตนเองแบบออนไลน์ ที่ง่ายและสะดวกต่อผู้สูงอายุ เพื่อลดระยะเวลารับบริการตรวจสุขภาพ และเพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการของบุคลากรทางการแพทย์
- โครงการต้นแบบเพื่อสนับสนุนการพัฒนาระบบการเฝ้าระวังและป้องกันกระดูกหักและหักซ้ำบริเวณรอบข้อสะโพกในผู้สูงอายุไทยและการประเมินผลกระทบด้านเศรษฐศาสตร์ (เดินดีดี) การป้องกันการหกล้ม โดยติดตามข้อมูลโปรแกรมการออกกําลังกายและการเยี่ยมบ้านผ่านแอปพลิเคชัน ตั้งแต่ในชุมชนจนถึงในสถานพยาบาล
- โครงการการพัฒนามาตรการป้องกันและลดความเสี่ยงต่อภาวะเปราะบางของผู้สูงอายุในชุมชน
ภูมิใจ
การดูแลสภาวะจิตใจของผู้สูงอายุ โดยคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าทุกวันนี้ วัย 50+ เริ่มเป็นกลุ่มเสี่ยงของโรคสมองเสื่อม จนนำมาสู่ภาวะจิตใจที่เปราะบางของวัย 50+ ทั้งตัวผู้ป่วยเองและผู้ดูแล เนื่องจากผู้ดูแลมักมีความเครียดทั้งทางกาย ทางใจ จึงต้องมีความเข้าใจและมีทักษะในการดูแลผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมโดยตรง
ด้วยเล็งเห็นความสำคัญของการดูแลภาวะจิตใจของวัย 50+ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลจึงมีการจัดอบรมในด้านนี้เป็นประจําทุกปี เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิต ทั้งตัวผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมเองและผู้ดูแล โดยมีโครงการน่าสนใจมากมาย อาทิ
- โครงการฝึกอบรมหลักสูตรผู้ดูแลผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อม โดยฝึกอบรมญาติที่เป็นผู้ดูแลให้มีความรู้ ความเข้าใจ และแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับผู้ดูแลคนอื่น ๆ
- โครงการฝึกอบรมหลักสูตรการบริบาลผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมสําหรับผู้ดูแลในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ โดยร่วมกับกรมกิจการผู้สูงอายุ จัดอบรมเพิ่มทักษะ สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการบริบาลผู้สูงอายุที่มีสภาวะสมองเสื่อมและการป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการดูแลที่ไม่เหมาะสม สําหรับผู้ดูแลผู้ป่วยในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ 12 แห่งในสังกัดของกรมกิจการผู้สูงอายุ
- โครงการพัฒนา Chatbot ชื่นใจ แชทบอท AI ให้คําปรึกษาด้านสุขภาพจิตสําหรับผู้ดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะสมองเสื่อมและประชาชนทั่วไป บนแพลตฟอร์ม LINE
นอกจากนั้นยังมีโครงการที่เกี่ยวข้องกับการรู้คิดและอารมณ์อื่น ๆ เช่น
- โครงการพัฒนาระบบติดตามภาวะสูญเสียความสามารถในการรับรู้และการเข้าใจ หลังการผ่าตัดในผู้สูงอายุ
- โครงการการป้องกันภาวะซึมสับสนเฉียบพลัน
ภูมิความรู้
ศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช
สำหรับหน่วยงานของศิริราชที่ตอบโจทย์สังคมวัย 50+ แบบตรงจุดก็คือ "ศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช (Siriraj Academic Center of Geriatric Medicine (SiACG)” ซึ่งเป็นสถาบันทางวิชาการด้านเวชศาสตร์ผู้สูงอายุที่มีความเป็นเลิศทั้งในระดับประเทศและภูมิภาคอาเซียน ไม่ว่าจะให้ความรู้ จัดอบรม ดำเนินการวิจัย ไปจนถึงงานด้านบริการผู้ป่วยวัย 50+ โดยมีกิจกรรม อาทิ
- จัดประชุมวิชาการนานาชาติ Asian Conference for Frailty and Sarcopenia โดยมีแพทย์และนักวิชาการจาก 18 ประเทศ เข้าร่วมการประชุม
- จัดกิจกรรม Muscle Health Month and Day Campaign สัมมนาผู้เชี่ยวชาญ ตลอดจนเพิ่มการรับรู้ของประชาชน และจัดอบรมบุคลากรทางการแพทย์ เกี่ยวกับสุขภาพกล้ามเนื้อ และการดูแลผู้สูงอายุด้านต่าง ๆ แบบปฐมภูมิ
- ผลิตสื่อให้ความรู้ทั้งแบบพิมพ์และแบบไฟล์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น คู่มือ สูงวัยสุขภาพดี สู่วิถีชีวิตบลูโซน คู่มือ สูงวัย ใส่ใจ ดูแลตนเอง คู่มือสุขภาพกล้ามเนื้อดี คู่มือการดําเนินงานการดูแลผู้สูงอายุแบบบูรณาการ หนังสือ Why พระสงฆ์ต้องดูแลสุขภาพ ตามดู ตามรู้ให้เท่าทัน (ทั้งแบบเล่มและไฟล์อิเล็กทรอนิกส์) หนังสือ How to พระสงฆ์สุขภาพดี ห่างไกลโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง แอปพลิเคชัน Monk มีสุข
- ผลิตสื่อและหลักสูตรออนไลน์ด้านผู้สูงอายุ อาทิ หลักสูตรแบบ E-learning - SHEE, Siriraj Care แชร์ความเข้าใจ...เพื่อผู้สูงวัย ทาง youtube Siriraj PR, Doctor Tips ทาง youtube Siriraj Channel, ช่อง youtube Siriraj SiACG, Siriraj Health Tip ทาง Line และผลิตสื่อ E-learning สําหรับหลักสูตร ดูแลผู้สูงอายุ 18 ชั่วโมง ร่วมกับกรมกิจการผู้สูงอายุ
- ฝึกอบรมแบบ workshop ในการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ และตนเองก่อนสูงวัย (Pre-aging) เพื่อเตรียมความพร้อมในการดูแลตนเอง (self-care)
และทั้งหมดนี้คือโครงการดี ๆ ของศิริราช ที่มุ่งส่งเสริมให้คนวัย 50+ มีสุขภาพที่แข็งแรง มีอายุยืนยาวอย่างมีคุณภาพ และสามารถดูแลตัวเองได้อย่างมั่นใจ ไม่เป็นภาระให้กับครอบครัว เพื่อก้าวสู่คุณภาพชีวิตที่ดี สุขเสรีไปด้วยกัน
โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อขอรับคำแนะนำ
เรียบเรียงโดย : จีเอสเค
Non-Promotional Material NP-TH-NA-WCNT-250025 | Oct 2025