รู้ทันความเสี่ยงอัลไซเมอร์ ป้องกันไว้ สมองไบร์ท ใจสบาย

แม้อายุที่มากขึ้นจะเป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงโรคอัลไซเมอร์ เนื่องจากความเสื่อมของทุกอวัยวะในร่างกาย รวมถึงสมอง แต่ไม่ได้หมายความว่าวัย 50+ ทุกคนจะต้องเป็นอัลไซเมอร์เสมอไป¹

อัลไซเมอร์ เป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่หากคนในครอบครัวและตัวเราเอง คอยสังเกตความผิดปกติได้เร็ว ตรวจพบตั้งแต่เนิ่น ๆ รวมถึงการดูแลใส่ใจจากลูกหลาน จะช่วยควบคุมโรคในระยะแรก ชะลอให้เกิดโรคช้าลง หรืออาจไม่เกิดโรคเลยก็ได้¹

สัญญาณเตือนอัลไซเมอร์¹

อาการแรกเริ่มของผู้ป่วยอัลไซเมอร์คือการสูญเสียความจำระยะสั้น ซึ่งเป็นอาการใกล้เคียงกับอาการขี้หลงขี้ลืมตามธรรมชาติในผู้สูงอายุ แต่เมื่อเวลาผ่านไปผู้ป่วย 80-90 % จะมีอาการทางพฤติกรรมหรือทางจิตร่วมด้วย

อาการของโรคอัลไซเมอร์จะดำเนินไปเรื่อย ๆ กินเวลาหลายปี โดยจะแสดงอาการตามระยะเสื่อมของสมอง 3 ระยะ ดังนี้

ระยะเริ่มต้น หลงลืม ถามซ้ำ ๆ พูดซ้ำ ๆ ในเรื่องเดิม อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย แต่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้¹

ระยะกลาง ความจำแย่ลง สับสน ลืมวันเวลา นอนไม่หลับ และที่พบบ่อยคือ หลงทาง อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย หรือเกิดภาวะซึมเศร้า¹

ระยะท้าย เริ่มตอบสนองต่อสิ่งรอบข้างน้อยลง เกิดภาพหลอน เรียกร้องความสนใจ หรือก้าวร้าวขึ้น และอาการทางกาย เช่น รับประทานอาหารน้อยลง เคลื่อนไหวช้า หรือไม่สามารถเดินเองได้ ปัสสาวะหรืออุจจาระเล็ด เนื่องจากกลั้นไม่อยู่ และสูญเสียความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวัน ภูมิคุ้มกันค่อย ๆ อ่อนแอลง นำไปสู่การติดเชื้อและเสียชีวิตในที่สุด¹

ไม่อยากเป็นอัลไซเมอร์ เริ่มได้ตั้งแต่ตอนนี้¹!

หลายคนเข้าใจว่าเราไม่สามารถหลีกเลี่ยงการเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้เมื่ออายุมากขึ้น แม้อายุจะเป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงซึ่งเปลี่ยนแปลงไม่ได้ แต่เรายังสามารถลดปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เพื่อช่วยป้องกันและชะลอการเกิดอัลไซเมอร์ได้

จุดเริ่มต้นที่ดีและสำคัญที่สุดในการป้องกันโรคอัลไซเมอร์ คือ การดูแลรักษาร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ ทั้งในเรื่องของสุขภาพร่างกายและจิตใจ ตั้งแต่ตื่นนอนจนเข้านอนให้มีคุณภาพ โดยเฉพาะการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ ควรยึดหลัก 3 อ. คือ อาหารดี อารมณ์ดี และออกกำลังกายดี หมั่นสังเกตความสมบูรณ์แข็งแรงของสุขภาพอยู่เสมอ หากพบความผิดปกติใดก็ตาม ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อให้ได้รับการวินิจฉัยและดูแลรักษาอย่างถูกต้องและทันเวลา

การป้องกันโรคอัลไซเมอร์นั้นจะต้องทำตลอดชีวิต ทำทุกช่วงวัย ไม่จำเป็นต้องรอให้เข้าวัยผู้สูงอายุแล้วค่อยทำ หมั่นศึกษาหาความรู้ ฝึกใช้สมองอยู่เสมอ โดยเฉพาะในเรื่องของไลฟ์สไตล์ และนี่คือ 3 กิจกรรมยามว่างที่ส่งผลดีต่อสมอง

1. กิจกรรมฝึกสมอง (Cognitive Activities)

เช่น อ่านหนังสือ ฝึกเขียนตัวอักษรหรือเขียนหนังสือ เล่นเกมปริศนา ฝึกเล่นดนตรี วาดรูป หรือทำงานฝีมือ การฝึกสมองรูปแบบนี้ช่วยรักษาทักษะต่าง ๆ เช่น ความจำ ความคิด และการใช้เหตุผล กิจกรรมเหล่านี้ยังช่วยรักษาสมองส่วนหน้า และฮิปโปแคมปัส ซึ่งเป็นสองส่วนแรก ที่เกิดผลกระทบในระยะเริ่มต้นของภาวะสมองเสื่อม²

2. กิจกรรมทางกาย (Physical Activities)

ตัวอย่างเช่น การเดินออกกำลังกาย วิ่ง ว่ายน้ำ โยคะ หรือเต้น ช่วยเรื่องการเชื่อมต่อของเซลล์สมองและชะลอการลดลงของความจำ²

3. กิจกรรมทางสังคม (Social Activity)

หรือกิจกรรมที่ได้ติดต่อสื่อสารกับผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นการเข้าร่วมคลาสเรียนต่าง ๆ งานอาสาสมัคร ทำกิจกรรมทางศาสนา การได้เจอเพื่อนฝูงหรือญาติมิตร เพราะการเข้าสังคมหรือติดต่อกับผู้อื่น รวมถึงรู้สึกถึงความรักและห่วงใยจากผู้อื่น ช่วยลดการเกิดโรคซึมเศร้าและความเครียด ซึ่งส่งผลดีต่อการทำงานของสมอง²

การทำกิจกรรมเหล่านี้ ไม่เพียงแต่ช่วยชะลอและป้องกันการเกิดอัลไซเมอร์และภาวะสมองเสื่อมอื่น ๆ แต่ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพในองค์รวมและเพิ่มการรับรู้ความเป็นอยู่ที่ดีของตัวเราเอง²

เพราะฉะนั้นพยายามขยับร่างกายอยู่เสมอ ลองหากิจกรรมที่ชื่นชอบและทำได้เป็นประจำ ความเพลิดเพลินที่เกิดขึ้น จะช่วยให้ทำได้อยู่เรื่อย ๆ และในอนาคตสมองจะรู้สึกขอบคุณตัวคุณเองอย่างแน่นอน²

วันที่ 21 กันยายน วันอัลไซเมอร์โลก (World Alzheimer's Day) Gen ยัง Active ขอร่วมสร้างการตระหนักรู้ เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดโรคอัลไซเมอร์ ซึ่งเราสามารถเริ่มต้นได้ตั้งแต่วันนี้...Never too early, never too late²

เรียบเรียงโดย : จีเอสเค

เอกสารอ้างอิง:
1. โรงพยาบาลสมิติเวช. (2023, March 19). ไม่อยากให้พ่อแม่เป็น “โรคอัลไซเมอร์” วิธีป้องกัน และการตรวจเช็กความเสี่ยง [Preventing Alzheimer’s in parents and risk checking]. Samitivej Hospitals. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2568, from https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/alzheimers-disease-prevention
2. BDMS Wellness Clinic. (2566, 21 กันยายน). 3 กิจกรรมยามว่าง ที่เป็นเหมือนยาป้องกันโรคอัลไซเมอร์ [บทความออนไลน์]. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2568, จาก https://www.bdmswellness.com/th/knowledge/world-alzheimers-day-2023

NP-TH-NA-WCNT-250016 | July 2025